หลายคนที่มีบ้านเก่า อาคาร โรงงาน หรือโครงสร้างที่ไม่ได้ใช้งานแล้ว อาจคิดถึงการรื้อถอนเพื่อปรับพื้นที่สร้างใหม่ แต่สิ่งที่เจ้าของหลายรายมักสงสัยคือ จะเริ่มยังไง ต้องขออนุญาตหรือไม่ และต้องไปติดต่อที่ไหน
การรื้อถอนอาคารต้องขออนุญาตก่อน
การรื้อถอนอาคารไม่สามารถทำได้ทันทีตามใจเจ้าของ เนื่องจากมีผลต่อโครงสร้าง ความปลอดภัย และพื้นที่สาธารณะโดยรอบ พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 กำหนดไว้อย่างชัดเจนว่า “ผู้ใดจะก่อสร้าง ดัดแปลง หรือรื้อถอนอาคาร ต้องได้รับใบอนุญาตจากเจ้าพนักงานท้องถิ่นก่อน” เพื่อป้องกันอันตรายทั้งต่อคนทำงานและชุมชนโดยรอบ
เข้าใจให้ถูก: “ต้องขออนุญาต” ไม่ใช่แค่ “แจ้ง”
หลายคนเข้าใจผิดว่าการรื้อถอนเพียงแค่ “แจ้ง” เท่านั้น แต่ตามกฎหมายแล้ว การรื้อถอนอาคารเกือบทุกประเภทต้อง “ขออนุญาต” เสมอ โดยเฉพาะอาคารคอนกรีตเสริมเหล็ก อาคารสูง หรืออาคารใกล้ถนนและพื้นที่สาธารณะ ส่วนกรณีที่เพียง “แจ้ง” ตามมาตรา 39 ทวิ จะใช้ได้เฉพาะงานเล็ก ๆ ที่ไม่กระทบต่อโครงสร้างเท่านั้น
หน่วยงานที่รับผิดชอบแต่ละพื้นที่
สถานที่ยื่นคำขอขึ้นอยู่กับพื้นที่ที่อาคารตั้งอยู่
- กรุงเทพมหานคร: ยื่นที่ฝ่ายโยธา สำนักงานเขต
- เขตเทศบาล: ยื่นที่กองช่างเทศบาล
- เขตองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.): ติดต่อกองช่าง อบต.
- เมืองพัทยา: ติดต่อสำนักการช่างเมืองพัทยา
การยื่นผิดหน่วยงานอาจทำให้เอกสารล่าช้า ดังนั้นควรตรวจสอบพื้นที่รับผิดชอบให้ชัดเจนก่อนเริ่มดำเนินการ
เอกสารที่ต้องใช้ในการขออนุญาตรื้อถอน
เจ้าของอาคารต้องจัดเตรียมเอกสารดังนี้
- แบบ ข.1 (คำขออนุญาตรื้อถอนอาคาร)
- แบบแปลนและแผนการรื้อถอนที่ลงนามโดยวิศวกร
- รายการคำนวณและหนังสือรับรองจากวิศวกร
- สำเนาโฉนดที่ดิน
- หนังสือยินยอมจากเจ้าของที่ดิน (หากไม่ใช่เจ้าของเอง)
- หนังสือมอบอำนาจในกรณีให้ผู้อื่นดำเนินการแทน
เมื่อเอกสารครบถ้วนแล้วจึงสามารถยื่นต่อเจ้าพนักงานท้องถิ่นเพื่อรอพิจารณาออกใบอนุญาต
ใบอนุญาตที่ต้องได้รับก่อนเริ่มงาน
เอกสารสำคัญที่สุดคือ ใบอนุญาตรื้อถอน (แบบ อ.1) ซึ่งเป็นเอกสารยืนยันว่าเจ้าของได้รับอนุญาตให้เริ่มดำเนินการได้ตามกฎหมาย ต้องเก็บไว้ที่สถานที่รื้อถอนตลอดระยะเวลาการทำงาน เพื่อให้เจ้าหน้าที่สามารถตรวจสอบได้ทุกเมื่อ
มาตรการความปลอดภัยในการรื้อถอน
ตามกฎกระทรวงความปลอดภัยในการทำงานก่อสร้าง พ.ศ. 2564 กำหนดให้ต้องปฏิบัติดังนี้
- ปิดระบบไฟฟ้า ประปา และแก๊สก่อนเริ่มงาน
- กั้นพื้นที่หวงห้ามและติดป้ายเตือนชัดเจน
- ควบคุมฝุ่น เสียง และแรงสั่นสะเทือน
- ให้คนงานใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE)
- ต้องมีวิศวกรควบคุมงานตลอดโครงการ
หากละเมิดมาตรการอาจเกิดอุบัติเหตุร้ายแรงและมีโทษตามกฎหมาย
การจัดการเศษวัสดุหลังรื้อถอน
เมื่อรื้อถอนเสร็จแล้ว เศษวัสดุที่ได้ต้องถูกคัดแยกและนำไปกำจัดอย่างถูกวิธี
- เศษอิฐ ปูน เหล็ก ควรส่งไปยังสถานที่ทิ้งที่ท้องถิ่นกำหนด
- ของเสียอันตรายจากอุตสาหกรรมต้องส่งให้ผู้ประกอบการที่ได้รับอนุญาตจากกรมโรงงานอุตสาหกรรม
หากทิ้งผิดที่อาจมีโทษปรับหรือถูกดำเนินคดีตามกฎหมายสิ่งแวดล้อม
กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการรื้อถอนอาคาร
กฎหมายหลักคือ พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522
- มาตรา 21: ผู้ใดจะรื้อถอนอาคาร ต้องได้รับใบอนุญาตก่อน
- มาตรา 22: อาคารสูงหรือสาธารณะต้องมีแผนรื้อถอนและผู้ควบคุมงานที่ได้รับใบอนุญาต
- มาตรา 31: ห้ามรื้อถอนผิดจากแบบที่ได้รับอนุญาต
- มาตรา 38: เจ้าของโครงการต้องมีใบอนุญาตติดไว้ในพื้นที่รื้อถอน
- โทษ: จำคุกไม่เกิน 3 เดือน หรือปรับไม่เกิน 60,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ และปรับรายวันไม่เกิน 10,000 บาทจนกว่าจะดำเนินการถูกต้อง
Checklist สำหรับเจ้าของโครงการ
ก่อนเริ่มงานรื้อถอน ควรตรวจสอบให้ครบถ้วนดังนี้
- ยืนยันว่าต้อง “ขออนุญาต”
- เตรียมแบบ ข.1 และเอกสารแนบครบ
- มีแบบแปลนและแผนการรื้อถอนพร้อมลายเซ็นวิศวกร
- ยื่นกับหน่วยงานท้องถิ่นที่ถูกต้อง
- ได้รับใบอนุญาต อ.1 แล้วเท่านั้นจึงเริ่มได้
- ปฏิบัติตามมาตรการความปลอดภัย
- จัดการเศษวัสดุอย่างถูกต้องตามกฎหมาย
ความเสี่ยงหากรื้อถอนโดยไม่ได้รับอนุญาต
การรื้อถอนโดยไม่มีใบอนุญาตไม่เพียงผิดกฎหมาย แต่ยังเสี่ยงต่อความปลอดภัยของผู้คนและทรัพย์สินโดยรอบ หากเกิดอุบัติเหตุหรือทรุดพัง เจ้าของอาคารต้องรับผิดชอบเต็มจำนวน ทั้งทางแพ่งและอาญา การว่าจ้างผู้ไม่มีใบอนุญาตควบคุมงานยังทำให้ไม่สามารถยื่นเอกสารถูกต้องในภายหลังได้อีกด้วย
“บริษัท เอสเอสพี พรีซิชั่น ทูลลิ่ง จำกัด” ผู้เชี่ยวชาญดูแลครบวงจร
การรื้อถอนสิ่งปลูกสร้างเป็นงานที่ต้องใช้ความรู้ทางวิศวกรรมและเข้าใจกฎหมายอย่างรอบด้าน บริษัท เอสเอสพี พรีซิชั่น ทูลลิ่ง จำกัด (SSP Precision Tooling Co., Ltd.) พร้อมให้บริการครบวงจร ตั้งแต่
- การสำรวจและวิเคราะห์โครงสร้างหน้างาน
- การจัดทำเอกสารและยื่นขออนุญาตกับหน่วยงานรัฐ
- การวางแผนรื้อถอนโดยวิศวกรผู้เชี่ยวชาญ
- การควบคุมงานภาคสนามตามมาตรฐานความปลอดภัย
- การจัดการเศษวัสดุและส่งมอบพื้นที่เรียบร้อย
หากคุณต้องการรื้อถอนอาคารหรือโรงงานเก่า แต่ไม่แน่ใจว่าจะเริ่มตรงไหน SSP พรีซิชั่น ทูลลิ่ง พร้อมให้คำปรึกษาเบื้องต้นฟรี
บริษัท เอสเอสพี พรีซิชั่น ทูลลิ่ง จำกัด
ที่อยู่: 143/24 หมู่ที่ 10 ตำบลบางปลา อำเภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ 10540
โทร: 090-652-4594, 086-996-4655
อีเมล: saithip.ssp@gmail.com
เว็บไซต์: https://www.ssp.co.th
